Diagnostische onderzoeken worden in het pathologielaboratorium uitgevoerd door gespecialiseerde artsen en wetenschappers. Weefselmonsters kan bloedonderzoek en weefselbiopten omvatten. Soms moeten weefselmonsters naar een gespecialiseerd laboratorium in een groter ziekenhuis worden gestuurd om deze tests uit te voeren.
Het wachten op de uitslag van sommige van deze onderzoeken kan soms de reden zijn dat de start van de behandeling wordt uitgesteld. Het is erg belangrijk dat artsen over alle informatie beschikken die ze nodig hebben om de beste behandelingsbeslissingen voor de patiënt te nemen.
Waarom worden diagnostische tests gedaan?
Er zijn een aantal tests die worden uitgevoerd om de diagnose lymfoom te bevestigen. Er zijn gespecialiseerde artsen die een speciale opleiding op dit gebied hebben gevolgd om deze tests uit bloed-, lymfeklier- en beenmergmonsters te interpreteren om ziekten te identificeren.
Naarmate wetenschappers meer begrijpen over lymfoom, worden er nieuwe en gevoeligere tests gemaakt om artsen over de diagnose te informeren. Het wordt steeds belangrijker dat deze tests worden uitgevoerd, zodat ze het type en het gedrag van het lymfoom begrijpen voordat ze beslissen over de juiste behandeling voor de patiënt.
In het pathologielab ondergaan de weefselmonsters een aantal testen om de kankercellen te classificeren. Ze kijken ook naar hun vorm, hun grootte en hoe ze zijn gegroepeerd in monsters van lymfeklieren en beenmerg, door onder de microscoop te kijken. Ze zullen aanvullende tests uitvoeren, zoals immunofenotypering, cytogenetische analyse en/of moleculaire studies om meer informatie te vinden om aan te geven hoe het lymfoom zich kan gedragen.
Wat is immunofenotypering?
Immunofenotypering is een proces dat wordt gebruikt om onderscheid te maken tussen verschillende soorten cellen. Bijvoorbeeld het verschil tussen normale lymfocyten en lymfoomcellen. Het doet dit door kleine identificerende stoffen te detecteren, genaamd 'markeringen' or 'antigenen' die op de cellen tot uiting komen.
Immunofenotypering geeft informatie over de soorten antigeen gevonden op of binnen witte bloedcellen (WBC's). Deze test kan helpen bij het diagnosticeren en identificeren van specifieke soorten lymfoom. In sommige gevallen kan de informatie voorspellen hoe agressief een lymfoom is of hoe responsief het zal zijn op behandeling. Er kunnen tests worden uitgevoerd om te zien hoe effectief de behandeling is geweest en om eventuele resterende of terugkerende ziekte op te sporen.
Immunofenotypering kan op twee manieren worden gedaan. Deze omvatten een test genaamd immunohistochemie (IHC) of flowcytometrie.
Immunohistochemie (IHC)
Immunofenotypering kan op twee manieren. Immunohistochemie (IHC), hier worden vlekken aangebracht op cellen die zich op een glaasje bevinden. Vervolgens worden ze onder de microscoop bekeken. De vlekken identificeren de antigenen of markers die op de cellen aanwezig zijn.
Flowcytometrie
De andere methode is flowcytometrie. In deze test wordt het monster verwerkt en worden antilichamen toegevoegd die zijn gelabeld met fluorescerende markers. Deze antilichamen hechten aan specifiek antigeen wanneer ze aanwezig zijn. Het monster stroomt door een instrument genaamd a flowcytometrie waar individuele cellen worden geanalyseerd.
Flowcytometrie meet het aantal en percentage cellen in een bloedmonster en celkenmerken zoals grootte, vorm en de aanwezigheid van biomarkers op het celoppervlak. Flowcytometrie kan ook resterende ziekteniveaus na behandeling detecteren. Dit helpt de arts om terugval van de ziekte te identificeren en de behandeling indien nodig opnieuw te starten.
Immunohistochemie (IHC)
- Dunne plakjes van het biopsiemonster (of dunne vloeistoflagen) worden behandeld met sets antilichamen die verschillende markers herkennen die worden aangetroffen in verschillende soorten lymfoom of leukemische cellen en normale lymfocyten.
- De patholoog onderzoekt de objectglaasjes onder een microscoop om te zoeken naar de zichtbare kleurverandering die optreedt wanneer het antilichaam aan de marker kleeft
- De patholoog identificeert en telt het aantal cellen dat door kleur is gemarkeerd (wat betekent dat ze positief zijn voor de marker) met elk van de verschillende antilichamen.
Flowcytometrie
- Cellen uit het biopsiemonster worden in een vloeibare oplossing geplaatst en behandeld met sets antilichamen die verschillende antigenen herkennen die in verschillende soorten lymfoomcellen worden aangetroffen.
- Het cel-antilichaammengsel wordt geïnjecteerd in een instrument dat een flowcytometer wordt genoemd. Deze machine gebruikt laserstralen om de verschillende kleuren te detecteren die de cellen uitzenden van de verschillende antilichamen die eraan vastzitten. Deze informatie wordt gemeten en geanalyseerd door een computer en geïnterpreteerd door een patholoog.
Wat is cytogenetische analyse?
Chromosomen bevatten genen die lange DNA-strengen vormen. Gezonde menselijke cellen hebben 23 paar chromosomen. Chromosomen zijn verdeeld in twee regio's die 'armen' worden genoemd, die p (de korte arm) en q (de lange arm) worden genoemd. Sommige lymfomen en andere soorten kanker hebben te veel of te weinig chromosomen of hebben chromosomen met een abnormale structuur. Meestal chromosomen zijn gebroken en weer vastgemaakt (translocaties), zodat chromosoomstukken verkeerd worden aangesloten, wat leidt tot activering van tumorgroeisignalen.
In cytogenetisch analyseworden chromosomen van kankercellen onder een microscoop onderzocht om te controleren of er niet te weinig of te veel chromosomen zijn. Het duurt gewoonlijk twee tot drie weken om resultaten van cytogenetisch onderzoek te verkrijgen, omdat er in het laboratorium voldoende kankercellen moeten worden gekweekt om voldoende genetisch materiaal voor de analyse te verkrijgen.
De resultaten van de cytogenetische analyse kan ook helpen onderscheid te maken tussen verschillende soorten of non-Hodgkin-lymfoom of hulp bij het nemen van behandelbeslissingen.
Wat zijn de soorten chromosomale afwijkingen?
Eén type chromosomale afwijking dat bij sommige lymfoomtypen wordt aangetroffen, wordt genoemd verplaatsing, die optreedt wanneer een deel van een chromosoom afbreekt van zijn normale locatie en gehecht raakt aan een ander chromosoom.
Een ander type chromosomale afwijking wordt a genoemd verwijdering, wat gebeurt wanneer een deel van een chromosoom ontbreekt. Dit wordt bijvoorbeeld geschreven als del(17p), waarmee wordt aangegeven dat er een deletie was in de korte arm van chromosoom 17.
Waarom zou een patiënt aanvullende genetische tests nodig hebben?
Artsen kunnen aanvullende genetische tests bestellen om de resultaten van cytogenetische tests te bevestigen of om onze meer gedetailleerde informatie te vinden over de soorten schade aan de genetische informatie van de lymfoomcellen.
Soorten aanvullende genetische tests
Fluorescentie in situ hybridisatie (FISH)
- FISH gebruikt fluorescerende chemicaliën om zich specifiek aan bepaalde delen van chromosomen te hechten om de aanwezigheid van translocaties en andere grote afwijkingen aan te tonen.
- FISH biedt onderzoekers een manier om genetisch materiaal in de cellen van een individu te visualiseren en in kaart te brengen, inclusief specifieke genen of delen van genen. Dit kan worden gebruikt om een verscheidenheid aan chromosomale afwijkingen en andere genetische mutaties te begrijpen.
- FISH kan worden uitgevoerd op bloed-, lymfeklier- of beenmergmonsters en de testresultaten zijn meestal binnen enkele dagen beschikbaar (sneller dan cytogenetische tests).
Polymerase kettingreactie (PCR)
- PCR is een test die wordt gebruikt om specifieke genen (d.w.z. DNA) te meten die niet onder een microscoop kunnen worden gezien.
- PCR-testen kunnen worden uitgevoerd op een zeer kleine hoeveelheid cellen en het duurt meestal ongeveer een week om deze resultaten te krijgen.
DNA sequencing
- Sommige afwijkingen in tumorgroei treden op vanwege veranderingen in de volgorde van een specifiek gen of een reeks genen
- Deze bevindingen kunnen helpen bij het bepalen van het type tumor, het bepalen van de prognose of het beïnvloeden van de keuze voor behandeling.
- Van een individueel gen kan de sequentie worden bepaald of van een panel van bekende kritieke genen kan in één keer de sequentie worden bepaald.
Hoe krijgt een patiënt zijn resultaten?
Dit zijn zeer gespecialiseerde tests die alleen in bepaalde laboratoria worden uitgevoerd. De hematoloog krijgt de resultaten en interpreteert deze met alle andere testresultaten. Het kan even duren voordat deze tests terugkomen en sommige tests kunnen een paar dagen duren en andere weken.
Het is belangrijk om wat van deze informatie te krijgen voordat de behandeling kan beginnen, om er zeker van te zijn dat de juiste behandeling voor de individuele patiënt wordt gegeven. Het is belangrijk voor patiënten om te weten dat het interpreteren van diagnostische tests moet worden gedaan tussen de arts en de patiënt.
Wat betekent het rapport?
Sommige patiënten bekijken graag hun schriftelijke rapporten; hierbij is het belangrijk dat de patiënt de bevindingen zorgvuldig doorneemt met zijn arts. Dit komt omdat de arts vaak veel resultaten van verschillende tests interpreteert om een weloverwogen diagnose te stellen.
Dit is een voorbeeld van enkele van de CD-markers voor verschillende soorten non-Hodgkin-lymfomen waar de artsen naar kijken om te zien wat de diagnose lymfoom is, zie de onderstaande tabel:
Opmerking: Een van de bruikbare markers voor de diagnose Hodgkin-lymfoom is CD30
