A ስፕሊትctomy ስፕሊንን ለማስወገድ የሚደረግ ቀዶ ጥገና ነው እና አንዳንድ ሊምፎማ ያለባቸው ታካሚዎች ስፕሌንክቶሚ ሊያስፈልጋቸው ይችላል? ያለ ስፕሊን መኖር እንችላለን ነገር ግን ያለ ስፕሊን ሰውነታችን ኢንፌክሽኑን የመቋቋም አቅም አነስተኛ ነው። ስፕሊን ከሌለ በበሽታ የመያዝ እድልን ለመቀነስ ቅድመ ጥንቃቄዎች ያስፈልጋሉ።
ስፕሊን ምንድን ነው?
ስፕሊን የቡጢ ቅርጽ ያለው ሞላላ አካል ሲሆን ወይንጠጅ ቀለም ያለው ሲሆን በጤናማ ሰዎች 170 ግራም ይመዝናል. ከጎድን አጥንቶች በስተጀርባ ፣ በዲያፍራም ስር እና ከሆድ በላይ እና በግራ በኩል በግራ በኩል ይገኛል።
ስፕሊን በሰውነት ውስጥ ብዙ ደጋፊ ሚናዎችን ይጫወታል ፣ እነዚህም የሚከተሉትን ያጠቃልላል ።
- እንደ የበሽታ መከላከያ ስርዓት አካል እንደ ደም ማጣሪያ ሆኖ ያገለግላል
- በአክቱ ውስጥ የድሮ ቀይ የደም ሴሎች እንደገና ጥቅም ላይ ይውላሉ
- ፀረ እንግዳ አካላትን ይሠራል
- ፕሌትሌትስ እና ነጭ የደም ሴሎች በአክቱ ውስጥ ይከማቻሉ
- ተጨማሪ ደም በማይፈለግበት ጊዜ ማከማቸት
- ስፕሊን የሳንባ ምች እና የማጅራት ገትር በሽታን የሚያስከትሉ አንዳንድ ባክቴሪያዎችን ለመዋጋት ይረዳል
የስፕሊን መጨመር ምልክቶች
ምልክቶቹ በአጠቃላይ ቀስ በቀስ ይመጣሉ እና አንዳንድ ጊዜ ይበልጥ ከባድ እስከሚሆኑ ድረስ ግልጽነት የሌላቸው ሊሆኑ ይችላሉ. ምልክቶቹ የሚከተሉትን ያካትታሉ:
- በሆድዎ በግራ በኩል ህመም ወይም የሙሉነት ስሜት
- ከተመገባችሁ በኋላ ብዙም ሳይቆይ የመርካት ስሜት
- ድካም
- ትንፋሽ እሳትን
- ተደጋጋሚ ኢንፌክሽኖች
- ከተለመደው የበለጠ በቀላሉ መድማት ወይም መጨፍለቅ
- አናማኒ
- አገርጥቶትና
ሊምፎማ እና ስፕሊን
ሊምፎማ ስፕሊንዎን በብዙ መንገዶች ሊጎዳ ይችላል እና የሚከተሉትን ያጠቃልላል
- የሊምፎማ ህዋሶች በአክቱ ውስጥ ሊከማቹ ይችላሉ ይህም ያብጣል ወይም ይጨምራል። አንዳንድ ጊዜ ስፕሊን መጨመር አንድ ሰው ሊምፎማ እንዳለበት ብቸኛው ምልክት ሊሆን ይችላል. የተስፋፋ ስፕሊን ስፕሌሜጋሊ ተብሎም ይጠራል. ስፕሌሜጋሊ በተለያዩ የሊምፎማ ዓይነቶች ውስጥ ሊከሰት ይችላል-
- ሁግኪን ሊምፎማ
- ሥር የሰደደ የሊምፍቶማ በሽታ
- ትልቅ ቢ-ሴል ሊምፎማ ያሰራጩ
- Mantle cell lymphoma
- የፀጉር ሕዋስ ሉኪሚያ
- ስፕሊን ኅዳግ ዞን ሊምፎማ
- ዋልደንስትሮምስ ማክሮግሎቡሊኔሚያ
- ሊምፎማ በምላሹ ስፕሊን ከመደበኛው በላይ እንዲሠራ እና ስፕሊን ራስን መከላከልን ሊያስከትል ይችላል ሄሞሊቲክ የደም ማነስ or የበሽታ መከላከያ thrombocytopenia. ስፕሊን በፀረ-ሰው የተሸፈኑ ቀይ የደም ሴሎችን ወይም ፕሌትሌቶችን ለማጥፋት ጠንክሮ መሥራት አለበት. ሊምፎማ በአጥንት መቅኒ ውስጥ ከሆነ, ስፕሊን አዲስ የደም ሴሎችን ለመሥራት ሊረዳ ይችላል. ስፕሊን ጠንክሮ ሲሰራ, ሊያብጥ ይችላል.
- ስፕሊን ሲያብጥ፣ ብዙ ቀይ የደም ሴሎች እና ፕሌትሌቶች ወደ ውስጥ ይገባሉ። በተጨማሪም ቀይ የደም ሴሎችን እና ፕሌትሌቶችን ከደም ውስጥ ከሚገባው በላይ በፍጥነት ያስወግዳል. ይህ በደም ውስጥ የሚገኙትን የደም ሴሎች ቁጥር ይቀንሳል እና የደም ማነስ (ዝቅተኛ የቀይ የደም ሴሎች ብዛት) ወይም thrombocytopenia (ዝቅተኛ የፕሌትሌት ብዛት) ሊያስከትል ይችላል. እነዚህ ምልክቶች አስቀድመው ካጋጠሟቸው ይባባሳሉ.
splenectomy ምንድን ነው?
ስፕሌኔክቶሚ (splenectomy) ስፕሊንን የሚያስወግድ የቀዶ ጥገና ሂደት ነው. የአክቱ ክፍልን ማስወገድ በከፊል splenectomy ይባላል. ሙሉውን ስፕሊን ማስወገድ አጠቃላይ ስፕሊንቶሚ ይባላል.
ቀዶ ጥገናው እንደ ላፓሮስኮፒክ ቀዶ ጥገና (የቁልፍ ቀዳዳ ቀዶ ጥገና) ወይም ክፍት ቀዶ ጥገና ሊከናወን ይችላል. ሁለቱም ክዋኔዎች በአጠቃላይ ማደንዘዣ ውስጥ ይከናወናሉ.
የላፕራኮስካፒካል ቀዶ ጥገና
የላፕራስኮፒክ ቀዶ ጥገና ከክፍት ቀዶ ጥገና በጣም ያነሰ ወራሪ ነው. የቀዶ ጥገና ሐኪሙ በሆድ ውስጥ 3 ወይም 4 ንጣፎችን ይሠራል እና በ 1 ውስጥ ላፓሮስኮፕ ያስገባል. ሌሎች ቁስሎች መሳሪያዎችን ለማስገባት እና ስፕሊንን ለማስወገድ ያገለግላሉ. በቀዶ ጥገናው ወቅት የሆድ ዕቃው በካርቦን ዳይኦክሳይድ ጋዝ ተሞልቶ ቀዶ ጥገናውን ቀላል ለማድረግ እና ቀዶ ጥገናው ከቀዶ ጥገና በኋላ የተሰፋ ነው. ታካሚዎች በተመሳሳይ ቀን ወይም በቀዶ ጥገናው ማግስት ወደ ቤት ሊሄዱ ይችላሉ.
ክፍት ቀዶ ጥገና
መቆረጥ ብዙውን ጊዜ በግራ በኩል ካለው የጎድን አጥንት በታች ወይም በቀጥታ በሆዱ መሃል ላይ ይወርዳል። ከዚያ በኋላ ስፕሊን ይወገዳል, እና ቁስሉ ተጣብቆ እና በአለባበስ የተሸፈነ ነው. ብዙውን ጊዜ ታካሚዎች ለጥቂት ቀናት በሆስፒታል ውስጥ ይቆያሉ እና ከጥቂት ሳምንታት በኋላ ስፌት ወይም ክሊፖች እንዲወገዱ ይደረጋል.
አንዳንድ ሰዎች splenectomy የሚያስፈልጋቸው ምክንያቶች ምንድን ናቸው?
ሰዎች splenectomy እንዲደረግላቸው የሚፈልጓቸው በርካታ ምክንያቶች አሉ እነዚህም የሚከተሉትን ሊያካትቱ ይችላሉ።
- የሳንባ ነቀርሳ የመጀመሪያ ደረጃ ካንሰሮች እና ካንሰሮች ወደ ስፕሊን ተሰራጭተዋል
- የሊምፎማ ሕመምተኞች የትኛው ዓይነት ሊምፎማ እንዳለባቸው ለመመርመር ስፕሊን የሚያስፈልጋቸው የሊምፎማ ሕመምተኞች
- ለህክምና ምንም ምላሽ በማይሰጥበት ጊዜ የደም ማነስ ወይም thrombocytopenia
- Idiopathic thrombocytopenic purpura (ITP)
- የቫይረስ ፣ የባክቴሪያ ወይም የጥገኛ ኢንፌክሽኖች
- በመኪና አደጋ ምክንያት እንደ ጉዳት የደረሰ ጉዳት
- ስፕሊን ከእብጠት ጋር
- ሲክሌ ሴል በሽታ
- ታላሴሚያ
ያለ ስፕሊን መኖር
ከስፕሌንክቶሚ በኋላ የበሽታ መከላከያ ስርዓቱ እንዲሁ አይሰራም. እንደ ጉበት፣ መቅኒ እና ሊምፍ ኖዶች ያሉ ሌሎች የአካል ክፍሎች አንዳንድ የስፕሊን ተግባራትን ይቆጣጠራሉ። ስፕሊን የሌለው ማንኛውም ሰው ለበሽታው የመጋለጥ እድሉ ከፍተኛ ነው።
የኢንፌክሽን እድልን ለመቀነስ የሚወሰዱ እርምጃዎች፡-
- የኢንፌክሽን ምልክቶች እና ምልክቶች ካሉ የጤና እንክብካቤ ቡድኑን አስቀድመው ያነጋግሩ
- በእንስሳት ከተነከሱ ወይም ከተቧጨሩ ወዲያውኑ የጤና እንክብካቤ ቡድኑን ያነጋግሩ
- ከቀዶ ጥገናው በፊት ሁሉም ክትባቶች ወቅታዊ መሆናቸውን ያረጋግጡ. የጉንፋን ክትባቶች በየአመቱ እና በየ 5 ዓመቱ የሳንባ ምች ክትባቶች ያስፈልጋሉ። ወደ ውጭ አገር ከተጓዙ ተጨማሪ ክትባቶች ሊያስፈልግ ይችላል.
- ከስፕሌንክቶሚ በኋላ አንቲባዮቲኮችን እንደታዘዘው ይውሰዱ። አንዳንድ ሕመምተኞች ለ 2 ዓመታት ያገኟቸዋል ወይም ሌሎች ደግሞ በሕይወት ዘመናቸው ሊኖሯቸው ይችላል
- ወደ ውጭ አገር በሚጓዙበት ጊዜ የበለጠ ጥንቃቄ ያድርጉ. በሚጓዙበት ጊዜ የድንገተኛ ጊዜ አንቲባዮቲኮችን ይያዙ. ለወባ ተጋላጭ ወደሆኑ አገሮች ከመጓዝ ይቆጠቡ።
- ጓንት እና ጫማ ያድርጉ የአትክልት ስራ እና ጉዳትን ለመከላከል ከቤት ውጭ ሲሰሩ
- ስፕሊን ከሌለዎት GP እና የጥርስ ሀኪሙ እንደሚያውቁ ያረጋግጡ
- የመድኃኒት ማንቂያ አምባር ይልበሱ
