Борбордук веналык кирүү аппараттары (CVAD) бир нече жума, ай же кээ бир учурларда жыл бою ордунда кала турган тамырга катетер болуп саналат. CVADдардын ар кандай түрлөрү бар жана бул бетте сиз мага сунуш кылган эң кеңири тарагандардын айрымдары талкууланат. Алар сиздин дарылооңузду түздөн-түз кан агымыңызга жеткирүү үчүн колдонулат (венага) жана каннулага альтернатива болуп саналат.
CVAD ар кандай жолдор менен киргизилет, бирок катетердин аягы дайыма жүрөгүңүздүн үстүндө чоң тамырга отурат.
Төмөндө сиз CVAD сурай турган же сунушталган себептердин айрымдары келтирилген.
- Сиз 3 айдан ашык убакыттан бери дарыланып жатасыз
- Кыска убакыттын ичинде көп дары же суюктук керек
- Сиз майда тамырларга зыян келтириши мүмкүн болгон дары-дармектерге ээ болуп жатасыз
- Сиз аферез процедурасынан өтүп жатасыз (мисалы, өзөк клеткаларын чогултуу)
- Сизде каннуляциялоо кыйын веналар бар
- Сиз ийнеден катуу коркосуз.
Борбордук венага кирүүчү аппараттардын түрлөрү
- Перифериялык киргизилген борбордук катетер (PICC)
- Туннелсиз катетер (CVC)
- Туннелдүү борбордук веноздук катетер (Хикман)
- Имплантацияланган порт (Port-A-Cath)
Үстүндө: Перифериялык киргизилген борбордук катетер (PICC)
Перифериялык киргизилген борбордук катетер (PICC)
PICC сызыгы - бул чыканагыңыздын ийилген жеринен жогору колуңуздагы чоң венага салынган жумшак, кичинекей, узун, көңдөй түтүк (катетер). Ал акырын колуңуздун ичиндеги вена аркылуу өйдө түртүлөт жана анын учу жүрөгүңүздүн үстүндө чоңураак тамырга токтойт.
PICC линиясын радиология бөлүмүнө, операциялык бөлмөгө, ооруканада жаткан төшөгүңүзгө же процедуралык бөлмөгө коюуга (киргизүүгө) болот. PICCти киргизерден мурун сизге жергиликтүү анестезия берилет, андыктан оорубашы керек. PICC линияларын сиздин ооруканаңыздагы саясатка жараша дарыгер, атайын даярдалган медайым же рентгенолог киргизсе болот.
Сиз PICC линияларын сурасаңыз болот, же сиз бир жумадан ашык, бирок 6 айдан аз убакытка созулган дарылоону алып жатсаңыз, сизге сунушталышы мүмкүн. Эгерде сиздин дарылооңуз алты айдан ашык убакытка созулса, башка CVAD сунушталышы мүмкүн.
Сиз PICC менен сүзө албайсыз же PICCти суунун астына коё албайсыз. Ошондой эле душка түшкөндө үстүн жаап коюу керек. Сиздин медайым сизге үйдө PICC менен кантип башкаруу керектиги жөнүндө көбүрөөк маалымат бере алат.
жетекчилик
- Сиз PICC калыбына келтиришиңиз керек жана жабдыктар жумасына жок дегенде бир жолу өзгөртүлүшү керек. Бул көбүнчө күндүзгү бөлүмдө же ооруканада болсоңуз, палатада жасалат. Кээ бир учурларда, медайым сиздин жергиликтүү дарыгериңизде кийинүү жана тырнакты алмаштырууну жасай алат, бирок бул күнүмдүк сунушталбайт жана бардык эле медайымдар PICCти башкарууга үйрөтүлгөн эмес.
- Эгерде сизде дары же башка суюктуктар болбосо, сиздин PICC жумасына жок дегенде бир жолу жууш керек.
- Эгерде сизге мындан ары PICC керек болбосо, аны күндүзгү бөлүмдөгү же палатадагы үйрөтүлгөн медайым алып салса болот.
Толугу менен имплантациялануучу веноздук аппарат (TIVAD)
Толугу менен имплантациялануучу веноздук кирүү аппараты (мурун порт-а-кат деп аталган) – бул тери астындагы (майлуу) чөнтөккө салынган аппарат. TIVADда териңиздин астынан сезе турган резервуар бар. Андан кийин катетер чоң веналарыңыздын бирине киргизилет. Бул тамырга же кан тамырга дары керек болгондо колдонулат.
TIVAD качан жакшы вариант болот?
Эгерде сиз үч айдан ашык дарыланууну кааласаңыз, же сиздин саламаттыкты сактоо тобуңуз тамырыңызга каннула коюуда кыйналып жатса, TIVAD жакшы идея. Дары-дармек же кан анализи керек болгондо, медайым ийнени териңизден жана суу сактагычка сайып коёт. Анын үстүнө ийне кирип турганда, сизде кичинекей таңуу болот. Дары өтүп бүткөндөн кийин алар ийнени чыгарышат. Ийне 7 күнгө чейин кала алат.
ТИВАД-та ийне бар болгондо ал деп айтылат Сайттан. ТИВАДда ийне жок болгондо болот мүмкүнчүлүгү чектелген. TIVAD мүмкүнчүлүгүңүз жок болгондо дагы эле кадимкидей сүзүп, душка түшсөңүз болот, бирок ага кирүү мүмкүнчүлүгү бар кезде сүзө албайсыз. Сиз ошондой эле аны кирүүгө, ал эми душка жаап сактоо керек болот.
TIVAD хирург же интервенциялык рентгенолог тарабынан анестезия же жеңил седация астында киргизилет.
Адатта айыктыруу үчүн 7-10 күн талап кылынат. Эгерде портту дароо колдонуу керек болсо, хирург ага кирип, ийнени киргизгенден кийин калтыра алат. Болбосо, ал өтө шишип, бир жумадай кире албай калышы мүмкүн.
Пациенттин порт-а-кат менен тажрыйбасы (TIVAD)
Венуя ооруканада жаткан кезде TIVAD (port-a-cath) менен болгон тажрыйбасы тууралуу айтып бергенин угуңуз.
TIVADды башкаруу
- TIVADга кирүү керек болгондо, ал "картуучу" ийне деп аталган ийне менен жасалат.
- Капкыч ийне аларды алмаштыруу керек болгонго чейин бир жума бою сакталышы мүмкүн
- Дарылоо циклиңиз аяктагандан кийин жана кармагыч ийне алынып салынгандан кийин (сиздин TIVAD мүмкүнчүлүгүңүз жок)
- Порттун эң жакшы жери, алар көп жылдар бою кала берет жана кармагыч ийнеси алынгандан кийин портто эч нерсе илинбейт жана териңиз аны инфекциядан коргойт.
- Порт алынып салынганда, бул хирургиялык процедура (күн тартиби).
Туннелдүү эмес борбордук веноздук катетер (CVC)
Туннелдүү эмес борбордук вена катетерлери (CVCs) кыска мөөнөттүү катетерлер болуп саналат жана алар талап кылынбай калганда тез арада алынып салынышы керек.
Туннелдүү эмес CVC'лерди моюндун астындагы, же моюндун күрөө тамырына же жамбаш тамырыңызга киргизсе болот, бирок балдар үчүн сан венасы көбүнчө колдонулат. CVC кайсы венага салынганына карабастан, учу жогорку же төмөнкү кава венага жайгашат – жүрөгүңүздүн үстүндөгү чоң вена.
CVC тигилген же териге жабышкан атайын кычкач менен кармалат. Төмөнкү сүрөттө үч люмендүү туннелденбеген CVC, тигилген жеринде кармалып турат.
жетекчилик
- Линиялардагы кийимдерди жана кепкаларды жумасына бир жолудан кем эмес алмаштыруу керек
- Линиянын ар бир люменин жумасына бир жолу жууп туруу керек
- Алар үчүн мындан ары колдонуу жок болгондон кийин, аларды оңой эле алып салуу менен алып салууга болот
Туннелдүү манжеталуу-борбордук киргизилген борбордук катетер (tc-CICC)
Эгер сиз узак мөөнөткө венага дарыларды колдоно турган болсоңуз, сизге туннелдүү манжеталуу – борборлоштурулган борбордук катетер (tc-CICC) керек болушу мүмкүн.
А tc-CICC көкүрөк дубалынын оң жагына жайгаштырылган борбордук линия катетер болуп саналат. Бул жумшак, кичинекей, узун, көңдөй катетер, ал көкүрөктөгү венага салынып, жүрөгүңүздүн үстүндө чоңураак вена менен аяктайт.
tc-CICC түрлөрү
Австралияда колдонулган tc-CICC негизги түрлөрү HICKMANs жана Broviacs болуп саналат. Алар бир (1), кош (2) же үч (3) люмендүү катетер болушу мүмкүн. Жогорудагы сүрөттө эки люмен HICKMAN кандай көрүнөрүн көрсөтүп турат.
tc-CICC биринчи жолу салынганда, сизде аны кармап турган бир нече тигиш жана үстүнкү таңгыч болот. Териңиздин астында отурган катетерде кичинекей манжет бар жана териңиз бул манжеттин үстүнө өсүп чыгып, териңиздин астына бир аз туннелди түзөт. Туннел туура иштелип чыккандан кийин, сизге үстүнкү кийим керек болушу мүмкүн.
tc-CICC хирург же интервенциялык рентгенолог тарабынан анестезия же жеңил седация астында киргизилет. Адатта айыктыруу үчүн 7-10 күн талап кылынат.
жетекчилик
- Бул сиз дарыланып жаткан ооруканадагы саясатка жараша болот.
- Алар, адатта, жумасына бир жолу жууш керек.
- Линиянын аягындагы капкактарды жумасына жок дегенде бир жолу өзгөртүү керек
- Сизге tc-CICC керек болбой калганда, ал өчүрүлөт. Сиздин дарыгер же медайым аны алып салуу үчүн мыкты жолун аныктоо үчүн алып салуу алдында сизди жана сызык баа берет. Аны күндүзгү бөлүмдө, радиология бөлүмүндө же операциялык театрда алып салса болот.
Догдуруңузга качан кайрылуу керек
Эгерде сизде бар болсо, дарыгерге же медайымга кайрылыңыз:
- 38 градус же андан жогору температура
- дем алуу оорлойт
- Көкүрөктүн оорушу же жүрөктүн тез кагышы
- Сиздин CVADдан же анын айланасынан кызаруу, ооруу, шишик, кан агуу же суюктуктун агып чыгышы
- Колуңузда, моюнуңузда же көкүрөгүңүздө кызаруу, ооруу же шишик
- PICC сызыгында же CVC сызыгында бузулуу же үзүү же бөлүнүү
- Дарылануу учурунда же каалаган убакта CVADдин айланасында күйүү же шишик.
