نوروپاتی محیطی می تواند یکی از علائم لنفوم باشد و از عوارض جانبی رایج برخی از درمان های لنفوم است. این بیماری در اثر آسیب موقت یا دائمی اعصاب سیستم عصبی محیطی ایجاد می شود. این آسیب می تواند منجر به تغییر احساسات مانند:
- بی حسی
- سوزن و سوزن
- درد
- احساس سوزش
- تغییر در حساسیت جنسی
- رفتن به توالت
این صفحه بیشتر بر روی نوروپاتی محیطی به طور کلی متمرکز است، اما اگر می خواهید اطلاعات بیشتری در مورد تغییرات جنسی و صمیمیت، یا تغییرات روده در حین درمان داشته باشید، لطفاً روی پیوندهای زیر کلیک کنید.
سیستم عصبی ما چیست؟
سیستم عصبی ما تا حدودی مانند شبکه ای از سیم های الکتریکی کار می کند.
سلول‌های تخصصی (گیرنده‌ها) و اعصاب درون سیستم عصبی ما سیگنال‌ها (پیام‌ها) را بین مغز و قسمت‌های مختلف بدن ما دریافت کرده و حمل می‌کنند. این سیگنال‌ها به‌طور مداوم کار می‌کنند و به بدن ما اجازه می‌دهند تا بداند چگونه کار کند، و چگونه دنیای اطراف خود را از طریق حواس چشایی، بویایی، صدا، لامسه، تعادل و موقعیت‌مان درک کند.
سیستم عصبی ما نیز مسئول حرکت و انقباض عضلات ما است. اطلاعاتی را در اختیار قلب، ریه‌ها، روده‌ها و همه اندام‌های ما قرار می‌دهد تا بدانند چه زمانی باید منقبض و آرام شوند.
با این حال، اگر نوروپاتی محیطی دارید، این پیام ها مختل می شوند، بنابراین ممکن است احساسات در بدن شما تغییر کند.
سیستم عصبی مرکزی و محیطی
سیستم عصبی مرکزی ما تمام اعصاب و گیرنده های ما در مغز، نخاع و ناحیه پشت چشم ما را درگیر می کند. این می تواند پیام هایی را برای سیستم عصبی محیطی ما دریافت و ارسال کند تا بدن ما به خوبی کار کند.
سیستم پاراسمپاتیک و سمپاتیک
سیستم عصبی محیطی ما همه گیرنده ها و اعصاب دیگر خارج از سیستم عصبی مرکزی ما هستند که درست در سراسر بدن ما یافت می شوند. آنها پیام هایی را به مغز ما ارسال و دریافت می کنند. ما یک سیستم عصبی پاراسمپاتیک و سمپاتیک داریم که با هم کار می کنند تا حرکت بدن ما را حفظ کنند.
روی عکس کلیک کنید تا ببینید چگونه با هم کار می کنند.
اعصاب اتونومیک، حرکتی و حسی
برخی از قسمت های سیستم عصبی ما به طور خودکار کار می کنند، مانند آن هایی که سیگنال هایی را به قلب، ریه ها و روده های ما ارسال می کنند. این فعالیت عصبی خودکار نامیده می شود خودمختار
سایر قسمت‌های سیستم عصبی‌مان را می‌توانیم کنترل کنیم، مانند زمانی که دویدن را انتخاب می‌کنیم، یا چیزی را بلند می‌کنیم یا حرکت آگاهانه دیگری داریم. به این اعصابی که ما روی آنها کنترل داریم می گویند اعصاب حرکتی.
حسی اعصاب و گیرنده ها پیام هایی در مورد دما و لمس ارسال و دریافت می کنند. اینها به ما کمک می کنند تا در صورت لمس چیزی خیلی گرم یا سرد یا تیز، خطر را تشخیص دهیم، آه اگر فشار زیادی به ما وارد کند.
نوروپاتی محیطی چیست؟
نوروپاتی محیطی یک اختلال در گیرنده ها و اعصاب خارج از سیستم عصبی مرکزی شما است. زمانی اتفاق می‌افتد که گیرنده‌ها یا اعصاب محیطی آسیب می‌بینند و بنابراین پیام‌هایی که به مغز شما ارسال می‌شود و از آن ارسال می‌شود متوقف یا درهم می‌شوند.
بسته به محل آسیب، ممکن است یکی از علائم زیر را تجربه کنید.
علائم نوروپاتی محیطی بر اساس سیستم عصبی | ||
نوروپاتی حسی | نوروپاتی حرکتی | نوروپاتی اتونومیک |
سوزن سوزن شدن، سوزش، سوزن سوزن شدن یا احساس شوک الکتریکی در دست یا پا.
از دست دادن حس یا بی حسی.
تغییر حس نسبت به محرک ها وقتی سرد است چیزی احساس گرما می کند.
از دست دادن تعادل زمانی که چشمان خود را می بندید.
از دست دادن رفلکس.
صدای زنگ یا وزوز در گوش شما. |
گرفتگی دردناک
گرفتگی عضلات.
کاهش رفلکس.
ضعف عضلانی.
راه رفتن ناپایدار هنگام راه رفتن.
ناتوانی در انجام آسان دکمه ها
مشکل در نوشتن
پاهای بی قرار.
کشیدن یا عدم توانایی در بلند کردن صحیح پا هنگام راه رفتن.
|
سرماخوردگی
مثانه تغییر می کند.
اسهال
یبوست.
بی اختیاری (نرسیدن به موقع به توالت یا عدم احساس نیاز به رفتن).
احساس سیری زودتر از حد معمول.
ناتوانی جنسی یا مشکل در رسیدن به ارگاسم.
تعریق غیر طبیعی. |
در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق باید به پزشک و پرستار خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد دوز داروی خود مانند شیمی درمانی را تغییر دهید، یا ممکن است بر روی اعصاب ناشی از لنفوم فشار وارد کنید و به درمان های دیگری نیاز داشته باشید. این موارد باید به سرعت برطرف شود. در بسیاری از موارد، نوروپاتی محیطی در صورت درمان زودهنگام قابل برگشت است.
علل نوروپاتی محیطی در لنفوم
هنگام ابتلا به لنفوم، چندین عامل خطر برای نوروپاتی محیطی دارید. اینها می‌توانند شامل خود لنفوم، درمانهای آن یا بیماری‌های دیگری باشند که ممکن است شما نیز داشته باشید یا به دلیل درمان‌هایتان ایجاد شوند.
علائم لنفوم
همه لنفوم ها باعث نوروپاتی محیطی نمی شوند، با این حال احتمال ابتلا به آن به عنوان علامت لنفوم وجود دارد اگر:
- ماکروگلوبولینمی Waldenstroms (WM) دارید. در WM پارپروتئین ها می توانند به سلول های عصبی شما بچسبند و باعث آسیب به آنها شوند.
- لنفوم شما در اطراف اعصاب شما رشد می کند و به آنها فشار می آورد.
- لنفوم شما در اطراف رگ های خونی رشد می کند که خون را به اعصاب و گیرنده های شما می رساند و از جریان خون به آنها جلوگیری می کند.
عوارض جانبی درمان های رایج
- رادیوتراپی
- جراحی یا روش هایی که در آن اعصاب یا گیرنده ها آسیب دیده اند
- آلکالوئیدهای وینکا (مانند وینکریستین، وینبلاستین و وینورلبین) – این داروها به عنوان بخشی از پروتکل های شیمی درمانی مانند: CHOP، CHEOP، Hyper CVAD، CVP، DA-R-EPOCH، BEACOPP، ChiIVPP، IGEV، PVAG تجویز می شوند.
- داروهای مبتنی بر پلاتین (مانند سیس پلاتین، کربوپلاتین، اگزالی پلاتین) - این داروها را می توان به عنوان بخشی از DHAP، GDP، DDGP، DHAC، ESHAP، ICE، RICE، R-GemOx، HiDAC MATRix داد.
- Brentuximab vedotin – این می تواند به تنهایی یا به عنوان بخشی از BvCHP یا با سایر آنتی بادی های مونوکلونال تجویز شود.
- ولکاد
- تالیدومید.
این فهرست کاملی از درمانهای لنفومی نیست که می‌توانند باعث نوروپاتی محیطی شوند و با در دسترس قرار گرفتن داروهای جدید، این فهرست ممکن است افزایش یابد. مهم است که هر گونه علائم نوروپاتی محیطی را به پزشک و پرستار خود ذکر کنید تا آنها بتوانند علت و بهترین گزینه های درمانی را برای شما تعیین کنند.
سایر شرایط یا عواملی که می توانند باعث نوروپاتی محیطی شوند
شرایط دیگری نیز وجود دارد که می تواند باعث نوروپاتی محیطی شود. این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- دیابت
- ویتامین B12 کم
- عفونت هایی مانند زونا
- بیماری های خود ایمنی
- سیگار کشیدن
- اعتیاد به الکل
به ترک یا کاهش مصرف سیگار و الکل کمک کنید
مدیریت سایر شرایط
اگر دیابت یا یک اختلال خود ایمنی دارید، ادامه درمان برای این موارد مهم است. ممکن است لازم باشد چندین تیم از پزشکان را ببینید تا مطمئن شوید که لنفوم و سایر شرایط شما به خوبی کنترل شده است.
عفونت
با هماتولوژیست یا انکولوژیست خود در مورد خطر ابتلا به عفونت و اینکه چه واکسن هایی برای شما بی خطر هستند صحبت کنید. در برخی موارد، آنها ممکن است واکسن را برای زونا یا سایر انواع عفونت ها توصیه کنند.
ممکن است واکسن‌های زنده هنگام درمان لنفوم بی‌خطر نباشند، بنابراین حتماً بپرسید که کدام واکسن را باید دریافت کنید.
رفتار
برخی درمانهای طبیعی و بدون نسخه برای کمک به کاهش علائم نوروپاتی محیطی وجود دارد. در برخی موارد، تغییر در دوز دارو ممکن است برای بهبود علائم شما کافی باشد.
بسیار مهم است که علائم نوروپاتی محیطی را به محض شروع گزارش کنید. هر چه زودتر تغییرات دوز اتفاق بیفتد، احتمال بهبود نوروپاتی محیطی شما بیشتر می شود.
داروهای بدون نسخه برای کمک به نوروپاتی محیطی
- کرم کپسایسین
- مکمل های ویتامین - مانند ویتامین های B
- لکه های پوستی حاوی لیگنوکائین (که لیدوکائین نیز نامیده می شود)
- گلوتامین
سایر درمان های طبیعی
موارد دیگری که می توانید امتحان کنید و به کاهش تأثیر نوروپاتی محیطی کمک می کند عبارتند از:
- ماساژ ملایم
- ورزش برای بهبود جریان خون
- تن درمانی
- غذای سالم بخور
- گرم نگه داشتن می تواند برای برخی از افراد مفید باشد، در حالی که برخی دیگر خنک نگه داشتن را مفید می دانند.
- کاهش کافئین مانند قهوه و نوشیدنی های انرژی زا. کافئین بیش از حد می تواند بر جریان خون تأثیر بگذارد و علائم را بدتر کند. جایگزین های قهوه مانند چای قاصدک یا چای سبز بدون کافئین را امتحان کنید.
غذاهایی که ممکن است به بازسازی اعصاب کمک کنند
ماهی | میوه و سبزیجات | آجیل و دانه ها |
ماهی آزاد ساردین ها ماهی خال مخالی ماهی تن ماهی کاد | اسفناج آوکادو لوبیای سیاه نخود سبز عدس سویا قارچ یال شیر زنجبیل همه میوه های تازه | بادام گردو دانه کدو تنبل
|
هیدراته باشید
کم آبی می تواند نوروپاتی محیطی را بدتر کرده و بهبودی را به تاخیر بیندازد. حداقل 6 تا 8 لیوان کامل آب در روز بنوشید. اگر به خودی خود آب را دوست ندارید، سعی کنید مقداری آبلیمو یا آبلیمو یا کوردیال به آب اضافه کنید.
***اگر پزشکتان محدودیت مایعات را به شما داده است، به این توصیه پایبند باشید و فقط به اندازه ای که به شما دستور داده است بنوشید.
درمانهای پزشکی
ممکن است برای بهبود علائم نوروپاتی محیطی به درمان های پزشکی نیاز داشته باشید. این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- آمی تریپتیلین، دولوکستین، پره گابالین یا گاباپنتین. اینها معمولاً برای درد نوروپاتی محیطی بهتر از مواد افیونی عمل می کنند.
- کانابینوئیدهای
- تزریق داخل وریدی (در داخل رگ شما) لیگنوکائین (لیدوکائین)
- کرایوتراپی
- پلاسمافرزیس (تبادل پلاسما) فقط در صورتی که ماکروگلوبولینمی Waldenstroms دارید.
خلاصه
- نوروپاتی محیطی عارضه جانبی رایج درمان های لنفوم است و می تواند یکی از علائم برخی از لنفوم ها باشد.
- برخی از نوروپاتی‌های محیطی در صورت تشخیص زودهنگام و مدیریت آن قابل معکوس هستند، برخی دیگر ممکن است دائمی باشند.
- نوروپاتی محیطی زمانی اتفاق می‌افتد که گیرنده‌ها (سلول‌های تخصصی) و پایانه‌های عصبی خارج از مغز و نخاع آسیب ببینند یا جریان خون به آنها محدود شود.
- برای بهبود علائم نوروپاتی محیطی می توان از درمان های طبیعی و پزشکی بدون نسخه استفاده کرد.
- قبل از درمان بعدی، تمام علائم نوروپاتی محیطی را به هماتولوژیست یا انکولوژیست خود گزارش دهید.
- علائم رایج می تواند شامل تغییر در احساسات در دست ها و پاها، مشکل رفتن به توالت، تغییر در عملکرد جنسی در میان سایر موارد ذکر شده در بالا باشد.
- اگر سؤالی در مورد نوروپاتی محیطی دارید، با خط پشتیبانی بیمار ما تماس بگیرید تا با یکی از پرستاران مراقبت از لنفوم ما صحبت کنید. برای جزئیات تماس روی تماس با ما در پایین صفحه در پایین صفحه کلیک کنید.
